Rytuał: Al Pacino jako egzorcysta. "Takich egzorcystów nam trzeba"

Już w piątek 13 czerwca premiera nowego horroru z Alem Pacino. Miałem okazję uczestniczyć w pokazie prasowym zorganizowanym przez Kino Świat i powiem Wam, że to kawał solidnego kina grozy. Rytuał (The Ritual USA 2025) opowiada nam historię opętania w latach 20. XX wieku w USA 45-letniej kobiety (Abigail Cowen) i odprawionym na niej egzorcyzmie. 

Nie jest to kolejny horror o opętaniu w stylu tańszych produkcji z uniwersum "Obecności". "Rytuał" to film poważny, refleksyjny i zaskakująco skromnie opowiedziany, jak na produkcję z 85-letnim już Alem Pacino w głównej roli. I dobrze, bo właśnie ta powściągliwość daje mu siłę.

Czy egzorcysta może zostać opętany?

Odpowiedź na pytanie w tytule jest oczywista. Może. Tak nastąpiło między innymi w kultowym, jednym z najważniejszych w historii kinematografii horrorze "Egzorcysta". W filmie "Egzorcyzmy dnia siódmego" ("The Seventh Day" USA 2021) oglądamy historię ojca Petera, egzorcysty, który zajmuje się szkoleniem młodych adeptów walki z szatańskimi siłami.  

Ojciec Peter (Guy Pearce) w młodości przeżył traumatyczną historię. Podczas jego pierwszych egzorcyzmów zginął prowadzący je doświadczony kapłan, a młody, opętany chłopiec zmarł tragicznie w płomieniach. Po latach ksiądz jest doświadczonym egzorcystą, który zajmuje się szkoleniem młodych kapłanów.

Ponura opowieść o egzorcyzmach: Anneliese: The Exorcist Tapes

Muszę przyznać, że ten film naprawdę zrobił na mnie mocne wrażenie. Horror Anneliese: The Exorcist Tapes (USA 2011) został nakręcony w formie dokumentu przedstawiającego egzorcyzmy, którym poddawana jest kilkunastolatka z Niemiec. Obrzędy próbują przerwać lekarze. Bezskutecznie...

Film studia The Asylum, który wyreżyserował Jude Gerard Prest, zawiera czarno-białe, rzekomo odkryte archiwalne nagrania wideo i audio z egzorcyzmów. Szczególnie duże wrażenie robią nagrania audio, zwłaszcza, że dziewczyna (Nicole Muller) mówi po niemiecki, a czasami tylko po angielsku. Według tego co mówią księża-egzorcyści - opętały ją cztery demony, w tym Adolfa Hitlera.

Horror doskonały: Egzorcysta Williama Petera Blatty'ego

Pamiętam, jak w latach 90. bodajże czytałem ówczesne wydanie "Egzorcysty" Williama Petera Blatty'ego (nie pamiętam już nazwy wydawnictwa, ale był to jakiś cykl horrorów, w który zaopatrywałem się w jednym z wrocławskich antykwariatów przy Szermierzu). Zrobił na mnie wielkie wrażenie i połknąłem go w ciągu kilku nocnych godzin. Jakie więc moje było zdziwienie, gdy przeczytałem wydanie jubileuszowe tej książki, z okazji 40. rocznicy publikacji, które wyszło w 2017 roku nakładem wydawnictwo Vesper. 

Ta książka jest absolutnie doskonała, bez wahania daję jej 10 punktów w skali 10-stopniowej.

Opowieść o opętaniu. Egzorcyzmy Anny Ecklund

Po pierwszych kilku minutach walczyłem ze sobą i chęcią wyłączenia filmu "Egzorcyzmy Anny Ecklund" (The Exorcism of Anna Ecklund Wielka Brytania 2016) co zdarza mi się niezmiernie rzadko. Na szczęście przetrwałem absurdalną czołówkę i zostałem nagrodzony naprawdę całkiem niezłym horrorem.

Jak się możecie domyślać z tytułu film oczywiście opowiada o opętaniu i egzorcyzmach. Anna Ecklund (Tiffany Ceri - The Curse of Robert the Doll, The Midnight Horrror Show) zostaje opętana po raz kolejny. Od poprzedniego opętania minęło kilkanaście lat. Wtedy kobieta była dziewczyną, teraz młodą małżonką Jacoba (Rik Grayson - The Toymaker).

Egzorcysta 2: Demon nie odpuszcza Regan

Przez wiele lat uważałem, że druga część Egzorcysty (Exorcist II: Heretic USA 1977) jest słaba. Tak ją zapamiętałem z lat 90. Seans sprzed kilku dni zmienił moje zdanie na temat filmu Johna Boormana (Wieki ciemne, Zardoz).

Kontynuacja słynnego, kultowego Egzorcysty jest naprawdę dobra. Przenosimy się o kilkanaście lat do przodu. Opętana w dzieciństwie Regan (Linda Blair - Krzyk, Piekielna noc, Egzorcysta 2 i 1/2, Producenci potworów, Odmrożeńcy, Czarna magia, Obcy w naszym domu, Egzorcysta) znowu staje oko w oko z demonem, który ją w przeszłości opętał.

Demony i egzorcyści

Demony (The Devil Inside - USA 2012) to niewątpliwie jeden z najlepszych horrorów roku. Co prawda temat opętań i egzorcyzmów ostatnio jest znowu modny, ale ten film zdecydowanie się wyróżnia na ich tle. 

Twórcy filmu (reżyser i scenarzysta William Brent Bell- Stay Alive) stawia tezę, że Watykan nie uznaje wszystkich opętań i część z nich ukrywa, chociażby w zamkniętych ośrodkach psychiatrycznych. Tak jest właśnie z matką naszej głównej bohaterki - Isabell Rosssi (Fernanda Andrade  - Upadłe Anioły, Mentalista, Fallen). Wiele lat temu podczas odprawianych nad nią egzorcyzmów Maria zabiła dwóch księży i siostrę zakonną. Kobieta (Suzan Crowley) trafia do zamkniętego zakładu w Rzymie. Isabella przyjeżdża do Rzymu żeby zobaczyć co dzieje się z jej matką. Interesuje się też egzorcyzmami więc pierwsze swoje kroki kieruje na kościelny kurs egzorcyzmów.